پایان نامه امنیت زیستی در كاهش بیماریهای عفونی

پایان نامه معرفی امنیت زیستی بعنوان روشی برای کاهش بیماریهای عفونی

قسمتی از متن:

با وجود بهبود شرایط زندگی هنوز هم بیماریها پس از بلایای طبیعی مهمترین عوامل آسیب زننده ای بشمار می آیند که تاکنون مهار نشده اند و خسارات مالی و جانی فراوانی به بار می آورند. بیماریها این دشمنان قدیمی که احتمالاًقدمتی برابر با ظهورحیات برروی زمین دارند معلول علت های گوناگونی هستند. این مفهوم که بعضی نشانه ها و بیماریها دارای علت هستند یک باور باستانی به قدمت تاریخ مکتوب است. بنا به اعتقاد مرمم آرکاردیا اگر شخصی بیمار می شد یا تقصیر خود او بود(بعلت ارتکاب گناه) یا اینکه براثر عوامل بیرونی بیمار شده بود، از قبیل بوهای بد، سرما، ارواح خبیثه، و یا خدایان، سالیان سال پژوهش در علوم پزشکی دلایل ایجاد بیماریها را تا حدود زیادی مشخص کرده است. دردنیای امروز دودسته اصلی عوامل سبب ساز، شناسایی شده اند:

درون زایا ارثی و برون زا یا اکتسابی، شناسایی یا کشف علت اولیههنوز مبنایی است که براساس آن یک تشخیص می تواند مطرح گردد یک بیماری شناخته شود و درمانی یا روشی برای رهایی از آن پایه ریزی شود. اما امروزه این مفهوم که هر بیماری یک عامل ایجادکننده دارد دیگر قانع کننده نیست. روشن است که عوامل ژنتیکی، بوضوح در برخی بیماریها متداول زیست محیطی مانند روندهای سرطان زایی، دخالت دارند، در ضمن محیط زیست نیز اثرات مهمی بر بعضی بیماریهای ارثی دارد. ا ز میان این گروه بیماریهای اکتسابی مطرح تر و متداول تر هستند و طیف وسیعتری از جوامع را درگیر و مبتلا می کنند. عواملی که سبب بروز این بیماریها میشوند شامل عوامل فیزیکی، شیمیایی زیست شناختی و روانشناختی هستند و نه تنها در زمینه آسیب شناسی بیماریهای انسانی مطرح می شوند، بلکه بعنوان عوامل آسیب رسان عمومی برای تمامی موجودات زنده عالی محسوب شده اند و در صنعت طیور نیز نقش مهمی دارند. بطورکلی عوامب فیزیکی محیط عبارتند از: گرما( حرارت)، سرما(برودت)، رطوبت، فشار، نور، سروصدا، ارتعاشات و ضربه ها و تشعشعات باید گفت که اگر اینعوامل از حدود لازم و قابل تحمل بالاتر و زیادتر بوده و یا در بعضی از مواقع در صورتی که از حدود توصیه شده در استانداردها کمتر یا پائین تر باشند ایجاد عوارض و یا مسائل خاصی را خواهند نمودو لازم است که در هر مورد به رفع نقیصه اقدام شود.

بطورکلی در محیط کار تأمین سلامت تولیدکنندگان و بالارفتن سطح تولید مورد نظر کارشناسان و صاحبان منافع و ضامن بازدهی اقتصادی بیشتر است و در این راه وجود هوای کافی، تأمین نور مناسب و حرارت لازم در درجه اول اهمیت بویژه در صنعت طیور خواهد بود.

مواد محرک و التهاب آوری همچون گاز آمونیاک،ترکیبات خفه کننده ای مثل مونوکسیدکربن ناشی از سوخت ناقص گازوئیل ذرات معلق مثل گردوغبار و مواد شیمیایی خورنده وسوزاننده مثل ضدعفونی کننده های قوی متداولترین عوامل شیمیایی بیماریزا برای پرندگان در سالنهای پروش هستند. اختلالات تغذیه ای را نیز می توان جز این دسته طبقه بندی نمود.عوامل زیست شناختی به تمام اشکل حیات از ترکیبات (مانند پروتئین ها) و ویروسها، باکتریها و قارچها و تک یاخته ایها تا کرمهای انگلی چند سانتی متری اشاره می کند علاوه بر این دستجات گوناگونی از بندپایان وجود دارند که انگل خارجی هستند و می توانند از یک صدمه کوچک به پوست تا یک کم خونی کشنده را ایجاد نمایند. این عوامل از دو جهت حائز اهمیت و بررسی هستند. نخست به دلیل زیانهای اقتصادی و فروانی که با مرگ ومیر طیور و یا کاهش شدید و بازدهی تولید برجای می گذارند و در نهایت بخاطر تأثیری که بر سلامت عمومی جامعه دارند؛ مهم و مورد توجه هستند. هرچند که احتمال انتقال بیماری ازماکیان کمتر از سایر حیوانات پرورشی و از میان بیماریهای مشترک ثبت شده اند نیز مواردی چون آلودگی با جربیا قارچ و یا سب بسیار نادر هستند و فقط مواردی چون آلودگی محصولات نهایی با باکتریهای کامپیلوباکترر، سالمونلا، اشرشیاکولاویرسینا اهمیت دارند، بازهم این مسئله بعنوان یک خطر جدی مطرح می شود. ضرورت مهار برخی از عوامل زیست شناختی چون ویروس آنفولانزای طیور در آن هنگامر مشخص تر می شود که احتمال انتقال ویروس را به انسان ها و حتی از فردی به فرد دیگر مدنظر قرار گیرد. بویژه با توجه به این شیوع اخیر سویه فوقحاد H7N3 در کشور پاکستان و حضور تیپ N2 وH در مرغداریهای صنعتی ایران و در چرخش بودن دو تحت تیپ مذکور در منطقه و امکان انتقال سویه های دیگر از شرق دور و چین و روسیه به ایران که بوسیله پرندگان مهاجر امکان پذیر است و احتمال بازآرائی ژنتیکی و ویروسهای بومی؛ توجه به پایش عوامل زیست شناختی بیماریزا همچون این نمونه بسیار لازم و حیاتی است.

تاکنون به نظر می رسد که تمامی بیماریهای طیور بوسیله عوامل فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی(عفونی) ایجاد می شوند. ولی امروزه این پیش فرض ک در بیماریهایی چون همنوع خواری علاوه بر اختلالات تغذیه ای، ارثی و مدیریتی؛ فشارهای روانی هم تأثیر به سزایی دارند، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این عقیده عمومی پذیرفته شده که فشارهای روانی چون حضور افراد ناشناخته در محیط زندگی و با حمل ونقل و تزریقات به فعال شدن باکتریهای فرصت طلب کمک می کند نیز همچنان مورد مطالعه است. این نگاه جدید به تأثیر عوامل روانشناختی تا آنجا پیش رفته است که طرح خارج سازی مرغان تخم گذار قفس، نه تنها از سوی سازمانهای حمایت از حقوق حیوانات بلکه از سوی برخی پرورش دهندگان بعنوان راهی برای افزایش مقاومت در برابر عوامل آسیب رسان و بازدهی تولید، ارائه شده است.

(طبق گزارشات انجمن پژوهشهای مغزی)هزینه های مستقیم اختلالات مغزی (بیماریهای روانی، بیماریهای عصبی، سوء مصرف الکل و سوء مصرف مواد مخدر) در امریکا سالیانه بیش از 400 میلیارد دلار است و هزینه های تنها یک اختلال یعنی زوال عقل( که عمده ترین نمونه آن بیماری آلزایمر است) بیش از مجموع هزینه هایی است که سرطان و بیماریهای عروق کرونرقلب بر این دولت تحمیل می کند. هزینه های مستقیم ارائه شده در حدودکل هزینه های مراقبتهای بهداشتی در سال 1991 در ایالات متحده می باشد تخمین زده شده است که هزینه های غیرمستقیم( آسیب به نیروی کار فعال و تولید ناخالص ملی) بیش ا هزینه ها ی مستقیم است با این حال در این کشور بازای هر 100 دلار که برای مراقبت از مبتلایان به بیماری آلزایمر صرف شده، تنها 50 تست صرف پژوهش و تحقیقات شده است. بسیاری از اختلالات روانی شناخته شده با تغییرات شدید و ناهمآهنگ وضعیت زندگی و شهرنشینی و زندگی صنعتی ارتباط معنی داری دارند. به همین دلایل فرص که تغییرات اساسی در شیوه زندگی حیوانات پرورشی در تولید فشارهای عصبی و تهدید سلامتی آنها که امروزه برخلاف عادات طبیعی صدها ساله بطور بسیار متراکم نگهداری می شوند؛ مؤثر هستند اهمیت قابل توجهی یافته است ولی هیچگونه تحقیقات مستقل قابل اعتمادی در زمینه خسارات احتمالی اینگونه فشارها برروی کارکرد اقتصادی، مزارع پرورشی دردست نیست.

بطورکلی بیماری در نتیجه برهم خوردن هم ایستایی درونی بدن ایجاد می شود. اصطلاح هم ایستایی توسط فیزیولوژیست ها بمعنای ثابت نگهداشتن مشخصات طبیعی محیط داخلی بدن بکار می رود. اساساً هر موجود زنده ای ساختار منسجم و سازمان یافته ای شامل میلیاردها سلول است که تلاش می کنند با همآهنگی یکدیگر این ثبات و پایداری را برقرار سازند تا با حفظ حالت طبیعی محیط داخلی بدن کلیه سلولها به زندگی و عملکرد مناسب خود ادامه دهند. این رابطه متقابل یک خودکاری مداوم برای بدن فراهم می کند تا در برابر نیروهای محیطی مخالف ایستادگی کند و زمانی که یک یا چند سیستم عملی توانائیشان را برای ایفای سهم خود در این خودکاری از دست بدهند، تمامی سلولهای بدن تحت تأثیر قرار می گیرند و این اختلال عمل منجر به بروز بیماری خواهد شد و در صورتیکه اختلال عمل فوق العاده شدید باشد منجر به مرگ می شود. در صورتیکه حاصل جمع برآیند نیروهای سازنده دورنی با نیروهای بازدارنده و یا مخرب درونی به دلیل ناتوانی یا ضعف این عوامل، قدرت مقاومت بالای بدن در برابر آنها و یا تأثیر عوامل محیطی دیگر به نفع نیروهای پیشبرنده داخلی باشد امنیت جانی و سلامت جسمی برقرار خواهد مان و بیماری بروز نخواهد کرد.

در اوائل قرن حاضر تئولابد اسمیت ودیگر همه گیر شناسان آن زمان این تفکر را که عوامل بیماریزا علت بیماریها باشند کنار گذاشتند و اذهان را متوجه چند عاملی بودن بیماریها ساختنند. این مطالععات منجر به رشد این تفکر شد که وضعیت بدن ومشخصات آن و همچنین محیط و عامل بیماریزا همگی با تأثیرات متقابل باعث بروز بیماری شده و امکان دوام و بقای آن را نیز معین می سازند در این میان آسیب شناسی، عوامل نگهدارنده سلامت بدن، در شناسایی و ارائه راهکارهای مناسب جهت مقابله با عوامل بیماریزا کمک خواند نمود و تصویر روشنتری از روابطی که در تکوین بیماری وجود دارد را عرضه خواهد کرد و شناسایی درصد وقوع هریک از بیماریهایی که بوسیله عوامل فیزیکی، شیمیایی، عصبی و عفونی روی می دهند نیز به طرح ریزی و معرفی برنامه هایی برای کاستن از این خطرات جهت خواهد داد. شکی نیست که پیشرفت همه جانبه یک جامعه بستگی تام به سلامت جامعه و افراد آن دارد بعبارت دیگر هرچقدر افراد یک جامعه که نیروی فعال و سرمایه واقعی آن را تشکیل می دهند سالم تر و شاداب تر باشند پیشرفت اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی سریعتر حاصل خواهد شد. یکی از عوامل بسیار مهم در راستای پایه ریزی یک جامعه سالم برقراری امنیت غذایی و بویژه تأمین نیازهای پروتئینی و انرژی لازم جهت انجام فعالیتهای روزانه است. مقدار پروتئینی که روزانه توسط هر فرد در کشورهای صنعتی مصرف می گردد در حدود 65 گرم می باشد درحالیکه این رقم در کشورهای درحال توسعه تنها به 15 گرم می رسد و با توجه به اینکه امروزهجمعیت جهان، از فقر پروتئینی و تغذیه ناکافی رنج می برد، این امر لطمات جبران ناپذیری بر سلامت منابع انسانی وارد ساخته است. این مسئله سبب شده است تا عرضه هرچه بیشتر و بهتر منابع پروتئینی سالم و با کیفیت و ارزانی مانند فرآورده های طیور به یکی از نیازهای اصلی جوامع روبه رشد تبدیل شود. بالطبع تلاش برای افزایش سرانه مصرف فرآورده های طیور، نیارمند بهره گیری از برنامه های همآهنگ مدیریتی، آخرین یافته های علمی و افراد توانمند و با تجربه است. با طبقه بندی و شناسایی عوامل بیماریزا از نظر میزان برخداد آنها در گله و تخمین و محاسبه ضررهای اقتصادی ناشی از آنها برنامه ریزی برای مهارشان ساده تر خواهد شد.

در این برنامه ریزیها باید توجه نمود که عوامل عصبی بیماریزا در طیور هنوز بدرستی شناخته نشده اند. آسیب های فیزیکی ناشی از ضربه، تشعشعات، فشار و سوختگی ها اهمیت چندانی ندارند، مشکلات ناشی از عدم رعایت کامل استانداردهای توصیه شده برای گرما، برودت رطوبت، تلفات بالایی ایجاد نمی کنند و ضررهای ناشی از تفاوت در مقادیر موجود با مقادیر قانونی بطور دقیق قابل محاسبه نیستند و کمبودهای تغذیه ای و مسمومیت های شیمیایی بندرت روی میدهند و از همه مهمتر اینکه هیچیک از موارد یادشده مسری نخواهد بود. پس موجودات ریزبینی که در تمامی بخش های پرورشی و در همه جا یافت می شوند، گزینه اصلی خطرساز هستند.

در نظر اکثر مردم هنوز کلمه بیماری یک بیماری عفونی را تداعی میکند زیرا از زمانی که بیماریهای عفونی مثل جذام در متن کتاب مقدس بیان شدند، بقرط در 24 قرن پیش، در مورد کزاز و نشانه های آن گزارش بسیار ارزشمندی تهیه کرد شیستوزومهای انگلی در نقاشی های مصر باستان نشان داده شدند و تقریباً 100 میلیون نفر در قرن ششم میلادی در اثر طاعون تلف گردیدند تا امروز که بیماری ایدز 43 میلیون نفر را در پنج قاره جهان آلوده کرده است، موجودات زنده بیمایزا، کابوسی هولناک برای بشریت بوده اند. علاوه براین تعداد قابل توجهی از عوامل عفونی جدید هر ساله کشف و معرفی می شوند و این ترس قدیمی را که بیماریهای عفونی ممکن است همچنان بتوانند همه گیریهای جهانی ایجاد نمایند. تشدید کنند. بعضی از این عوامل عفونی جدید عبارتند از: ویروس ابولا، هاتیاویروس، ویروس سارس و باکتری گوشتخوار عامل ایجادکننده نوعی شوک سمی که همگی آنها سبب مرگ ومیر صدها تن در قرن حاضر شده اند.

در صنعت طیور نیز صدمات حاصله از بیماریهایی که بوسیله موجودات زنده بیماریزا ایجاد می شوند سابقه تاریخی دارد همه گیریهای نیوکاسل و آنفولانزا که در برخی از ایالت های امریکا در خلال دهه 1970 رخ داد، باعث مرگ ومیر بسیار شدید و وارد آمدن میلیونها دلار خسارت گردید. در سالهای 84-1983 یکسری همه گیریهای آنفولانزا درشمالغربی آمریکا بوقوع پیوست و همه را غافلگیر کرد و باعث گردید تا 17 میلیون قطعه پرنده مصدوم شوند. در حال حاضر نیز همه گیریهای بیماری آنفولانزا با تلفات افت تولید خسارات اقتصادی شدیدی همراه است.

...